ข้าวซึ่งเป็นพันธุ์ที่เมล็ดมีลักษณะใส
อาจมีหรือไม่มีจุดขุ่นขาวของท้องไข่ปรากฏอยู่
ลักษณะเนื้อของเมล็ดข้าวสารจะใสกว่าข้าวเหนียว เมื่อผ่านการหุงหรือนึ่งจนสุก จะมีสีขาวขุ่นและมีความร่วนไม่เกาะติดกัน ข้าวมีความแข็งและนุ่มแตกต่างกันตามคุณลักษณะของข้าว โดยกลุ่มข้าวเจ้าแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ข้าวขาว และ ข้าวหอมมะลิ ซึ่งนิยมบริโภคในภาคกลาง ภาคตะวันออกและภาคใต้  ข้าวขาวเมื่อหุงสุกแล้วข้าวจะมีความแข็ง ร่วนเป็นเมล็ดและหุงขึ้นหม้อ ส่วนข้าวหอมมะลิ เมื่อหุงสุกแล้ว ข้าวจะมีความเหนียว นุ่ม และมีกลิ่นหอมใบเตยหรือกลิ่นดอกมะลิ